Hội thảo dự án WAVES: Nâng cao tính bền vững ngành nuôi nhuyễn thể tại Châu Á

Hội thảo thuộc Dự án WAVES (Working towards Adaptive and Versatile Environmental Sustainability) được tổ chức tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản I, trong hai ngày 16-17/06/2025. Hội thảo nhằm tìm ra các vấn đề còn tồn đọng, khó khăn gây trở ngại cho sản xuất và tiêu thụ ngao tại các vùng nuôi ở Việt Nam và từ đó đưa ra các giải pháp khoa học và thực tiễn để nâng cao tính bền vững của ngành nuôi ngao, đáp ứng các yêu cầu về phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Đến tham gia hội thảo có sự góp mặt của 40 đại biểu đến từ nhiều cơ quan, hiệp hội trên cả nước, cùng các chuyên gia của dự án WAVES. Về phía Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I có: PGS.TS. Đặng Thị Lụa – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản I, cùng 5 đại biểu từ các Phòng, Trung tâm trực thuộc Viện I. Về phía dự án WAVES có sự tham gia của: TS. Andrew Desbois – Đại học Stirling, TS. Lucy Brunton – Cao đẳng Thú y Hoàng gia, TS. Mathew Hennessey – Cao đẳng Thú y Hoàng gia, Chuyên gia Laura Khor Li Imm, Victor Charlie anak Andin, Chan Chin Yee – Tổ chức nghiên cứu WorldFish. Cùng với 23 đại biểu đến từ các Viện nghiên cứu, Trường Đại học, các Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, các Trung tâm Khuyến nông, các Hiệp hôi nhuyễn thể - ngao, các công ty chuyên nhuyễn thể trên cả nước và Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP). 


Ảnh: Toàn cảnh Hội thảo

Mở đầu hội thảo, các chuyên gia của Dự án WAVES đã trình bày tổng quan về mục tiêu và nội dung chương trình làm việc, bên cạnh đó đặt ra các câu hỏi trọng tâm để định hướng thảo luận. Các câu hỏi tập trung vào các vấn đề thực tiễn trong chuỗi giá trị nghề nuôi ngao tại Việt Nam như: điều kiện môi trường và biến đổi khí hậu; quản lý vùng nuôi; thị trường tiêu thụ; liên kết giữa người nuôi và doanh nghiệp; chính sách hỗ trợ phát triển ngành nghề...


Ảnh: Chuyên gia đến từ dự án WAVES trình bày nội dung Hội thảo

Tiếp nối chương trình, các đại biểu được chia thành 4 nhóm làm việc. Mỗi nhóm tiến hành thảo luận, trao đổi ý kiến và xây dựng sơ đồ hệ thống nuôi ngao, trong đó thể hiện mối liên hệ giữa các yếu tố kỹ thuật, kinh tế, xã hội và môi trường trong chuỗi sản xuất. Thông qua phương pháp tiếp cận hệ thống, các nhóm đã phác thảo được những điểm mạnh, điểm yếu cũng như cơ hội và thách thức hiện hữu trong hoạt động nuôi ngao tại các vùng miền.
Các phiên thảo luận diễn ra sôi nổi với sự tham gia tích cực của các đại biểu. Không khí trao đổi diễn ra cởi mở, thực chất, phản ánh rõ sự quan tâm và tâm huyết của các bên đối với sự phát triển bền vững của ngành nghề này. Nhiều ý kiến thực tiễn đã được đưa ra, tập trung vào các vấn đề cấp thiết hiện nay như: tác động ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu đến vùng nuôi; ô nhiễm nguồn nước và suy giảm chất lượng đáy; rủi ro về dịch bệnh và thay đổi môi trường sinh thái; khó khăn trong tiếp cận vốn và thị trường tiêu thụ ổn định. Các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm ứng phó với các hình thái thời tiết cực đoan như nắng nóng kéo dài, mưa lớn bất thường hay xâm nhập mặn – những yếu tố ngày càng ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng ngao.





Bên cạnh đó, nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật nuôi đã được giới thiệu như: ứng dụng hệ thống quan trắc môi trường tự động, sử dụng giống có khả năng thích nghi cao, luân canh với các đối tượng khác nhằm cân bằng sinh thái. Một số mô hình hợp tác liên kết giữa người nuôi và doanh nghiệp chế biến – xuất khẩu cũng được nêu ra như ví dụ điển hình cho hướng đi mới, giúp nâng cao giá trị gia tăng và tạo đầu ra ổn định cho sản phẩm.





Đặc biệt, các đại biểu cũng nhấn mạnh vai trò của chính sách hỗ trợ từ Nhà nước và các chương trình dự án quốc tế như WAVES trong việc nâng cao năng lực cộng đồng, đào tạo kỹ thuật và kết nối giữa các bên trong chuỗi giá trị. Qua các phiên thảo luận, có thể thấy rõ nhu cầu cấp thiết về việc thiết lập mạng lưới hợp tác bền chặt hơn giữa nghiên cứu – quản lý – sản xuất – thị trường, từ đó tạo nền tảng cho ngành nuôi ngao phát triển hiệu quả, thích ứng và lâu dài trong tương lai.


Ảnh: Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

18/06/2025